روایت شده یکی از یاران امیرمؤمنان(ع) به نام همّام -که مردی عابد بود-

به حضرت عرض کرد: ای امیرمومنان اهل تقوا را برایم طوری توصیف کن که گویا آنها را می بینم.

پاسخ دادن به او بر حضرت گران امده ؛ فرمود:ای همام؛ تقوای الاهی داشته و نیکوکار باش که:

((همانا خداوند با کسانی است که تقوا دارند؛ وکسانی که نیکوکارند))

همّام به این سخن قانع نشد واصرار ورزید.انگاه حضرت بعد از حمد و صلوات:

همانا خداوند سبحان  مخلوقات را در حالی افرید که از اطاعتشان بی نیاز و از گناه و سرکشی شان ایمن باشد.

روزیشان را میانشان تقسیم کرد و هریک را جای خودش قرارداد.

اهل تقوا؛ و  پرواپیشگان درزمین؛ اهل فضیلت ها و برتری میباشند:

1: سخنانشان راستی است.

2: پوش آنها میانه است.

3: روششان فروتنی است.

4: چشمانشان را از چیزی که خداوند بر انها حرام کرده است؛ فرو می خوابانند.

5: گوش هایشان را بر دانش سودمند وقف نمودند.

6: در ناخوشی ها همان روحیه را دارند؛ که در خوشی ها دارا می باشد.

7: خالق چنان در جانشان بزرگ است؛که غیر او در دیدگانش کوچک می باشد.

8: قلب هایشان محزون است.

9: دیگران از شرّاو ایمن اند.

10: بدن هایشان لاغر؛ نیازهایشان اندک؛ وجانهایشان پاک است.

11: داروی درد خویش را در قرآن می جویند.

12: دانشمند نیکو کار و پرهیزکارند.

حضرت دراین خطبه 110 مورد را بیان میکند که در آخر راوی میگوید:(اینها را که شنید)فریاد کشید؛ که جانش در همان فریاد بود.

آنگاه امیرمؤمنان فرمود: ((به خدا سوگند که از همین بر او می هراسیدم))