از جمله عواملی که حضرت امام (ره) در پیام به کنگره عظیم حجّ بر آن تکیه داشت و همواره آن را یکی از عوامل استیلای استکبار جهانی بر مسلمانان ارزیابی کرده است قومگرایی و ملّی گرایی می باشد.تکیه بر قومیّت و ملیّت و مرزبندی های نژادی و منطقه ای و تعصّب و افتخار ورزیدن نسبت به اموری از این دست، یکی از موانع وحدت به شمار می رود.

نقش این عامل ، در دوری مسلمانان از هم ، نقشی اساسی و غیر قابل انکار است و با توجه به همین نکته است که امام خمینی(قدس سره) همه‌ی مسلمانان و بویژه حجّاج بیت الله الحرام را خطاب قرار داده و می‌گوید:

«از مسائل که طراحان برای ایجاد اختلاف بین مسلمانان طرح و عمّال استعمارگر در تبلیغ آن به پاخاسته اند، قومیّت و ملیّت است و مسلمانان را در مقابل هم قرار داده‌اند.در حبّ وطن حرفی نیست ، ولی ملّی گرایی که به دشمنی بین مسلمانان و شکاف در صفوف مسلمین منجرمی شود بر خلاف اسلام و مصلحت مسلمین است»

«هان! ای مسلمانان قدرتمند به خود آیید و خود را بشناسید و به عالم بشناسانید و اختلاف فرقه‌ای و منطقه‌ای را که به دست قدرت های جهان خوار و عمّال فاسد آنها برای غارت شما و پایمال کردن شرف انسانی و اسلامی شما بار آمده، به حکم خدای تعالی و قرآن مجید، به دور افکنید.»